De onmiddellijke subsidiestop op biomassacentrales is slecht nieuws voor gemeenten. De energiebron is onmisbaar om de klimaatdoelen te halen. En de afhankelijkheid van aardgas neemt toe door de maatregel.
Minister Jetten voor Klimaat en Energie besloot afgelopen vrijdag per direct te stoppen met subsidies voor warmtecentrales die draaien op biomassa. Al eerder gold een subsidiestop op de elektriciteitsproductie met houtige brandstoffen. Voortaan kunnen daarmee ook installaties voor het verwarmen van gebouwen en tuinkassen niet langer op de financiële steun rekenen.
Nu de miljoenen euro’s aan subsidies zijn geschrapt, is het financieel plotseling onaantrekkelijk om nieuwe op biomassa gestookte energiecentrales neer te zetten. Al toegezegde subsidies blijven wel gewoon geldig.
Een domper, niet het einde
De subsidiestop is een regelrechte domper voor gemeenten. Voor hen zijn warmtenetten op bio-energie wezenlijk om de eerste ‘klimaatmeters’ te maken. Ze zagen biomassa dus al niet als eindstation, maar de ingreep gooit wel roet in het eten. Biomassa wordt namelijk gezien als noodzakelijk om de gebouwde omgeving met duurzame warmtenetten aardgasvrij te kunnen maken.
Energie uit biomassa was al uitgegroeid tot een hoofdpijndossier voor gemeenten. Zo voelden lokale overheden tegelijkertijd de druk van tegen biomassa protesterende inwoners.
Verzet weegt het zwaarst
Minister Jetten erkent dat biogrondstoffen cruciaal zijn om minder afhankelijk te worden van fossiele grondstoffen. Toch vindt hij het maatschappelijke verzet zwaarder wegen.
Ook de druk vanuit de Tweede Kamer en Jettens eigen partij bleek groot. Vorig jaar werd energie uit biomassa controversieel verklaard. Het nieuwe kabinet moest zich daarmee buigen over het mogelijk uitfaseren van houtige biogrondstoffen voor warmtetoepassingen en de subsidies hiervoor. Het kabinet zegde daarop een ‘voortvarend afbouwpad’ voor biomassasubsidies toe.
De planning was om er in 2025, mogelijk pas in 2030 een punt achter te zetten. In plaats daarvan is het kabinet nu op een onmiddellijke subsidiestop overgegaan.
Minister Jetten wil nu vol inzetten op duurzame energie en de groei van alternatieven als woningisolatie en warmtepompen. Een concreet plan daartoe ontbreekt vooralsnog.
Twijfels over duurzaamheid
De Tweede Kamer ziet haar lange kruistocht tegen biomassa daarmee succesvol afgerond. In 2020 eisten coalitiepartijen ChristenUnie en D66 in een aangenomen motie een stop op de subsidies voor het bijstoken van biomassa in energiecentrales.
Ook de fracties van GroenLinks en Partij voor de Dieren zinspeelden al langer op het intrekken van de subsidieregeling voor bio-energie. Er waren grote twijfels over de mate van duurzaamheid van de houtige energiebron. Er moeten bomen voor worden gekapt en bij de verbranding komt CO2 vrij. Ook was er de vrees voor de aanzienlijke luchtvervuiling bij het stookproces.
De commissie-Remkes pleitte in 2020 eveneens voor het schrappen van de opweksubsidies. Remkes vreest anders een wildgroei van biomassa-installaties. Er zijn er al meer dan 200 in bedrijf in ons land, becijferde de commissie, en zo’n 150 installaties zijn in aanbouw.
Kabinet boekt vertraging
Volgens de NVDE, belangenbehartiger voor zo’n 1500 bedrijven in de duurzame energiesector, maakt het kabinetsbesluit de kans op realisatie van de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving aanzienlijk kleiner. Bovendien vergroot het de afhankelijkheid van aardgas en zorgt het voor hogere kosten voor bewoners en bedrijven.
Volgens de NVDE is volstrekt onduidelijk met welke alternatieven het kabinet de subsidiestop wil compenseren. Om de huidige uitstoot in de gebouwde omgeving terug te dringen naar 18,9 miljoen ton CO2 in 2030, moet minister Jetten nog reductiemiddelen voor 10,1 miljoen ton vinden. Daar zal de minister een zware dobber aan hebben. In plaats van de benodigde versnelling boekt Jetten nu vertraging, aldus de branche.
Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) wees eind 2020 al op de negatieve gevolgen, mocht het kabinet een streep door de subsidies halen.
Prima middel volgens EU
Saillant is dat de Europese Commissie biomassa nog altijd als een prima middel ziet voor het tegengaan van klimaatverandering. Biomassa is goed voor zestig procent van de duurzame energieopwekking in de EU en geldt als een van de goedkopere alternatieven voor aardgas.
In Brussel zit een stop op biomassa er dan ook niet in. Op het Europese toneel wil het kabinet daarom bij de herziening van de Hernieuwbare Energierichtlijn inzetten op aangescherpte duurzaamheidscriteria van biogrondstoffen.
etske thie says
fantastisch nieuws. Het is inderdaad een boekhoudkundige truuk om biomassa “renewable energy” te noemen. Biomassa stoot inderdaad nog meer uit dan energie van kolen en draagt tevens bij aan grooste vernietiging van bossen. want ja… als er geld verdient kan worden EN je kunt het op papier legaal verantwoorden, dan snap ik dat mensen van goede wil onder het mom van “bosonderhoud”of “uitdunning tbv biodiversiteit”(heus, dat is de bekendste smoes) duizenden bomen ineens als ongecshikt verklaren. Niet alleen in Nederland, maar helaas vooral in omringende landen. Ten behoeve van: onze biomassa centrales. Die dan ook weer voor enorm veel stikstof zorgen.
Ja, we hebben een groot probleem met energie. Dat wisten we 30 jaar gelden ook al, maar toen deden we niets. Nu is het zodanig laat, dat we weinig keus hebben en misschien niet altijd energie hebben. Er zit weinig anders op, dan heeeeel erg inzetten op energiereductie!!! Dus: geen import meer uit verweggistan, alles lokaal, leren bewaren en repareren, isoleren van onze huizen, 17 graden is warm genoeg (trek maar een dikke trui aan), water duurder maken en daarmee de armsten steunen, verplicht ledlampen, cloudverbruik veeeel duurder maken (spotify, facebook etc kosten enorm veel energie).
En nee: kernenergie is ook geen oplossing, want wederom een korte termijn oplossing:
1. hoedanook: dodelijk en gevaarlijk afval, waar geen oplossing voor bestaat.
2. de bouw van een centrale duurt 1 a 2 decennia. En al die tijd dan?
3. Kernenergie is vele malen duurder dan water, wind en zonnenergie.
4. In alle 6 de fases van kerncentrale (van mining, bouwen, tot afbraak) komt gif vrij, gepaard met zowel groot gevaar als hoge kosten.
Reduceren, reduceren, reduceren….en heel vlot investeren in lokaal, zelfstandig, zonder winstoogmerk en ECHT renewable energie…Het is de enige weg.
Maar wat een feestje dat die smerige biomassa centrale-groei nu zal stoppen.
H.C. Verheuvel says
Lees https://www.verheuvel.com/doc/Houtrook.pdf als je wil weten waarom veel Nederlanders zich ernstige zorgen maken over biomassa, en van hun gemeente verwachten dat zij in actie komen om het verbranden van hout te stoppen.
Karel Fiseler says
N. B. “Prima middel volgens de EU” is inmiddels achterhaald, toch?
GEEN nieuwe subsidies meer !
L. Nijsen says
Terecht. Als er bossen gekapt moeten worden elders en dit hout ingevoerd voor biomassa is dit dubbel slecht. Bovendien kan er genoeg wind en zinne energie worden opgewekt.
Jannie says
Wind- en zonne-energie = wiebelstroom. Geen wind en geen zon = NL heeft een heel groot probleem!
Laten we inzetten op kernenergie en zodra dat mogelijk is de wiebelstroomopwekkers weer verwijderen. Is beter voor de natuur en het landschap.
secretaris ver. PEL says
Hoera! Biomassa is net zo vervuilend als kolen stoken. En de boekhoudkundige truc dat de omgehakte boompjes eerst CO2 opnamen, dus kan het nu wel weer terug de atmosfeer in, trappen we niet in. Goedkoop boerenbedrog. Weg met die stinkende biomassacentrales. En “Brussel” is ook gek als ze dit schoon vinden…
Bert van Vliet says
Fantastisch bericht.
De gemeente bestuurders moeten eens vaker de bossen ingaan en dan zelf constateren welke verwoestingen er worden aangericht. Bossen zijn ineens commercieeel waardevol. Maar vergeet nooit dat er natuur wordt verwoest die nodig is om CO2 af te vangen. Daarbij elk wetenscappelijk onderzoek wereld wijd heeft aangetoond dat op dezze manier energie opwekken een heilloze weg is.
Onderzoek heeft uitgewezen dat per volume biomassa 16% meer vervuiling wordt uitgestoten dan een kolen centrale. Dat kan een kind verzinnen, immers bedenk hoeveel kub. houtsnippers er nodig zijn om tegenover 1 kub kolen. De irritante opmerking over de europese commisie is helemaal schandalig. Timmermans (Brusselmans) had de inderdaad de brutaliteit te verkondigen dat biomassa centrales nodig waren om de beperking CO2 uitstoot cijfers te halen. Wat een schandalige lulkoek. De uitstoot van biomassa centrales hoeft niet meegenomen te worden in de berekeningen over de CO2 uitstoot. Ïmmers het gaat om BIO……Dit heet plat gezegd “volksverlakkerij