Tanend animo bij nieuwe ronde aardgasvrije wijken

Voor de derde en laatste ronde gemeentelijke proeftuinen van het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) zijn flink minder voorstellen ingediend dan bij eerdere edities. Het programma lijkt toch al weinig succesvol.

De nieuwe ronde PAW-proeftuinen telt 47 aanvragen door gemeenten. De inzendtermijn sloot vorig week. De belangstelling vorig jaar voor de tweede ronde was veel groter. Toen dienden in totaal 71 gemeenten een plan in. Welke gemeentelijke proeftuinen voor de derde ronde subsidie krijgen, maakt minister Ollongren (Wonen) begin 2022 bekend.

Isolatie en warmtepompen

Opvallend veel aanvragen voor de derde ronde zijn gericht op woningisolatie in combinatie met warmtepompen en volledig elektrische oplossingen. Ook de aanwezigheid van lage-temperatuur warmtenetten (onder de 55 graden) valt op. Dat was dan ook een nadrukkelijke eis van de programmaorganisatie namens het ministerie van Ollongren, omdat dit soort technieken in de lopende PAW-proeftuinen ondervertegenwoordigd is.

Ollongren zegde de Tweede Kamer eerder dit jaar toe in de derde ronde PAW-proeftuinen meer aandacht te schenken aan oplossingen met een groter CO₂-besparingspotentieel, zoals energiebesparing en hybride warmtetoepassingen. Bij deze laatste optie is de inzet van aardgas de komende tijd nog mogelijk.

Doelen niet gehaald

Het Programma Aardgasvrije Wijken (PAW) had aanvankelijk als doel met een honderdtal proeftuinen in 2027 zo’n 50 duizend woningen in Nederland aardgasvrij te maken. Dat streven is later bijgesteld naar zestig proeftuinen om 40 duizend woningen van het aardgas te halen. Er lopen op dit moment 46 proeftuinen. Voor de laatste ronde worden nog maar twaalf voorstellen gehonoreerd.

Ook de verlaagde doelen worden dus net niet gehaald. Gemiddeld is een rijksbijdrage van 4 miljoen euro beschikbaar. In het hele programma gaat zo’n 300 miljoen om. De proeftuinen lopen nog ver na 2026 door.

Eerder in april kwamen tijdens een evaluatie van het PAW nog veel knelpunten en haperingen in beeld. Zo bleken er door het programma op dat moment slechts 614 woningen écht van het aardgas te zijn gehaald. Veel gemeenten verkijken zich op de complexiteit van het aardgasvrij maken van de gebouwde omgeving. Er zijn veel partijen bij betrokken.

Voorbij aardgasvrij

Nu ook hybride oplossingen mogelijk zijn en de nadruk ligt op beter isoleren en andere besparende maatregelen is het aardgasvrij maken van woningen niet langer het hoofddoel. Fijn voor de minister, want dan wordt het programma daar niet meer op afgerekend. Doel van het Klimaatakkoord is in 2030 zo’n 1,5 miljoen woningen van het aardgas af te halen, in 2050 alle 8 miljoen gebouwen in ons land.

Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) signaleerde in maart dat er onder inwoners veel weerstand is tegen nog onbekende technieken als waterstof en geothermie. In de tweede ronde van het PAW is juist voor deze nog weinig toegepaste technieken gekozen, omdat het Rijk het brede palet van warmteopties voor de toekomst wil onderzoeken.

Steeds meer gemeenten gokken ondertussen op geothermie vanwege het groeiende verzet tegen wind- en zonneparken.

Leren en communiceren

Ook een tussenevaluatie eind 2020 wees op gebreken in het PAW. Het was dan wel de bedoeling om in proeftuinen gaandeweg te leren, maar die leerdoelen bleken nogal vaag te zijn. Zo ook wat er met de opgedane lessen wordt gedaan.

Tekortschietende communicatie van gemeenten om wijkbewoners te betrekken, vormde daarbij een probleem, aldus het voortgangsrapport. Op dit punt zijn de eisen in de derde en laatste aanvraagronde aangescherpt. Gemeenten moeten concreet maken hoe ze het draagvlak en de betrokkenheid van wijkbewoners gaan borgen.

Tagged With: aardgasvrij Filed Under: Energie