Gemeenten kunnen aanspraak maken op een specifieke uitkering van het Rijk om hun winkelgebieden weer aantrekkelijk te maken. Tot eind deze maand kunnen ze voor deze steun een projectplan indienen bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK).
De detailhandel heeft het door de opkomst van online winkelen al jaren lastig. De lockdowns tijdens de pandemie hebben dit versterkt. De leegstand van winkelpanden nam mede hierdoor toe, in ieder geval in de grote steden. Dat komt de aantrekkelijkheid van winkelgebieden niet ten goede en vraagt om steun.
Een aantal gemeenten heeft al initiatieven ontplooid om winkelgebieden weer attractief te maken. Nu stelt het ministerie van Economische Zaken en Klimaat 22 miljoen euro beschikbaar voor gemeenten die via sloop, nieuwbouw of renovatie van gebouwen en de openbare ruimte hun winkelgebied willen aanpakken.
Impulsaanpak Winkelgebieden
Deze financieringsronde maakt deel uit van het programma Impulsaanpak Winkelgebieden, waar het kabinet vorig jaar 100 miljoen euro voor uittrok. Het Rijk wil hiermee gemeenten stimuleren om (delen van) binnenstedelijke winkelgebieden om te vormen tot toekomstbestendige gebieden met een stevige, sociale en economische basis. Gemeenten kunnen met de steun winkelgebieden gebiedsgericht aanpakken.
‘De detailhandel in winkelgebieden staat door online shopping voortdurend onder druk,’ aldus verantwoordelijk minister Micky Adriaansens. ‘Het beeld van winkelstraten met lege panden is geen uitzondering meer. Leegstand kan weer leiden tot verloedering van winkelgebieden. Fijn winkelen is er dan niet meer bij,’ schrijft ze.
‘Binnensteden worden zo minder leefbaar en minder aantrekkelijk. Dat is een ontwikkeling die we tegen willen gaan met de steun voor winkelgebieden waarvan zowel ondernemers, bewoners als bezoekers profiteren.’
Publiek-private samenwerking
Gemeenten die aanspraak willen maken op de financiële ondersteuning kunnen een projectplan indienen. De regeling staat open vanaf deze week tot en met 30 mei, 12.00 uur. Het projectplan moet gericht zijn op de herstructurering en transformatie van winkelgebieden. Een belangrijke voorwaarde is dat gemeenten en private investeerders hierin samenwerken.
Met een gelijktijdige aanpak van zowel de openbare ruimte als de gebouwen in een gebied, kunnen gemeenten een vitale en toekomstbestendige winkelomgeving creëren, aldus het ministerie.
Vier rondes
De 100 miljoen euro steun voor winkelgebieden wordt verdeeld over vier indieningsperioden. Een tweede openstellingsronde volgt komend najaar, de laatste in 2024. Daarbij kent elke ronde een eigen periode en subsidieplafond.
De regeling wordt uitgevoerd door de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO). Die beoordeelt of de aanvraag compleet is en binnen de kaders past. Een adviescommissie van onafhankelijke experts beoordeelt de projecten inhoudelijk aan de hand van vooraf vastgestelde criteria en stelt een ‘ranking’ op.
Specifieke steun
Afwijkend van de contourenbrief van 12 mei 2021 krijgt de subsidie de vorm van een specifieke uitkering (SPUK). De gemeente is daarbij de enige aanvrager. Dit geeft gemeenten meer flexibiliteit en tijd voor het definitief vormgeven van de samenwerkingsovereenkomsten met private partners. De uitkering draagt bij in de realisatiekosten voor de gemeente en financiële steun aan de private investeerders.
De specifieke uitkering bedraagt ten hoogste 25 procent van de realisatiekosten van het project, met een maximum van 50 procent van de onrendabele top. Daarbij is gekozen voor projecten met een minimale onrendabele top van 1 miljoen euro. Het maximumbedrag per project is 5 miljoen euro. Het totale budget van 100 miljoen kan naar verwachting ongeveer 40 projecten ondersteunen.
22 miljoen voor het hele land? Wel erg weinig. Bovendien leegstand van winkelstraten is niet alleen door online shoppen, maar voor een grote deel het gevolg van parkeerneleid en ontoegangkelijk maken binnensteden.