Het asielbeleid is geen lokaal beleid maar de problematiek wordt vooral in gemeenten gevoeld. Welke opvangscenario’s zijn er?
Het asielbeleid is geen lokaal beleid maar verantwoordelijkheid van de Rijksoverheid. Maar zodra iemand uitgeprocedeerd raakt, kampen gemeenten met deze problematiek en willen uit humanitair oogpunt en het oogpunt van openbare orde (als gemeente wil je geen mensen op straat) opvang bieden. De meeste gemeenten bieden al jaren opvang en doen dit in allerlei verschillende vormen. Movisie presenteert binnenkort de resultaten van een inventarisatie naar het huidige beleid van gemeenten en de knelpunten die ze signaleren. Hier alvast de highlights.
Opvangscenario’s de belangrijkste vormen:
-
Bed Bad Brood zonder regie gemeente
Bij de bekende bed-bad-broodregeling (BBB) geeft de gemeente subsidie aan een opvanglocatie en de uitvoerder s van de BBB-opvang: nachtopvang, ontbijt en avondmaaltijd. -
Bed Bad Brood met regie gemeente
De gemeente zet zelf een opvanglocatie op en zorgt daarbij dat er uitvoerende organisaties zijn (kerken, thuis/daklozenopvang, vluchtelingenorganisaties) die dat willen organiseren. -
Bed Bad Brood + begeleiding met regie gemeente
Sommige gemeenten bieden naast de BBB ook de extra B van begeleiding aan. Opvallend is bijvoorbeeld het beleid van de gemeente Utrecht. De gemeente Utrecht werkt samen met maatschappelijke organisaties en draagt er zelf toe bij dat de begeleiding zorgvuldig gebeurt. In de meeste gevallen begeleidt de gemeente Utrecht daarin ook zelf de uitgeprocedeerde. In Utrecht mogen uitgeprocedeerde asielzoekers ook gebruikmaken van dagopvang en krijgen ze een begeleider die hun procedure nog eens bekijkt en indien nodig ook sociaal juridische ondersteuning biedt. -
Opvang in sociale huurwoningen + ‘leefgeld’
In sommige gemeenten is er in plaats van een BBB-opvang sprake van sociale huurwoningen waarin uitgeprocedeerde asielzoekers wonen. Daarnaast krijgen sommigen ook ‘leefgeld’ en mogelijkheden tot ondersteuning (juridische begeleiding etc.). En deze mensen krijgen vanuit hun eigen netwerken ook financiële ondersteuning om onder andere de huur te betalen. Deze varianten komen over het algemeen voor in kleine gemeenten.
Knelpunten
Scenario’s zijn prachtig, maar dat wil niet zeggen dat daarmee alles zonder problemen verloopt. Gemeenten lopen tegen een tal van knelpunten. De belangrijkste:
-
Sociaal-maatschappelijke knelpunten.
Als het aantal uitgeprocedeerde asielzoekers blijft toenemen, neemt de druk op de opvangcapaciteit toe. Sommige gemeenten plaatsen uitgeprocedeerden in sociale huurwoningen. Soms tot ongenoegen van andere woningzoekenden die al langere tijd wachten op woonruimte. Hierdoor ontstaan spanningen tussen buurtbewoners. Ook de veiligheid kan in het geding komen. Op het moment dat uitgeprocedeerde asielzoekers op straat staan, kan dat weer voor andere problemen zorgen en kan de buurt zich onveilig voelen. -
Financiële knelpunten.
De bekostiging is vaak ad hoc geregeld. Het Rijk bekostigt voorlopig niet, dus gemeenten moeten het zelf oplossen. Voor de BBB-regeling is er wel toegezegd dat er een vergoeding komt maar gemeenten geven aan dat de kosten vaak meer zijn dan alleen de BBB-opvang. -
Politieke en beleidsmatige knelpunten.
De spanningen op Europees en landelijk niveau weerspiegelen dit ook op lokaal niveau. Gemeenten proberen te roeien met de riemen die ze hebben. Dit zorgt ervoor dat het beleid meestal ad hoc is en niet duurzaam of krachtig in elkaar zit. Dit brengt dan weer onzekerheden met zich mee voor de mensen om wie het gaat.
De afgelopen maanden heeft Movisie in gemeenten geïnventariseerd hoe zij de opvang van uitgeprocedeerde asielzoekers regelen. De inventarisatie betrof negen gemeenten: Hilversum, Amstelveen, Nijmegen, Leeuwarden, Eindhoven, Arnhem, Amsterdam, Rotterdam en Utrecht. Binnenkort volgen de uitgebreide resultaten.
Geef een reactie