Beeld: © ANP
Gemeenten blijven ook de komende jaren nog verantwoordelijk voor het helpen van enkele duizenden huishoudens die door een ongelukkige samenloop van regelgeving rond belastingen, toeslagen en uitkeringen onder bijstandsniveau leven. Het demissionaire kabinet heeft een structurele oplossing in beeld, maar die laat nog zeker tot 2028 op zich wachten.
De definitieve oplossing die het kabinet voor ogen heeft, vereist wetswijzigingen op het gebied van uitkeringen en belastingen. Of invoering in 2028 haalbaar is, hangt bovendien nog af van de vraag of de Belastingdienst tegen die tijd in staat is de regeling uit te voeren. Voor de tijdelijke regeling waarmee mensen de komende jaren toch geholpen worden, is op Prinsjesdag een totaalbedrag van 89 miljoen euro gereserveerd.
Dat het kabinet voor de uitvoering bij gemeenten aanklopt, komt doordat de Belastingdienst en het UWV hebben aangegeven dat op korte termijn niet aan te kunnen. Gedupeerden krijgen nu ook al hulp van gemeenten via de bijzondere bijstand.
Positief
De VNG vroeg in april urgentie van het kabinet voor een structurele oplossing voor de problematiek. In een reactie schrijft de gemeentekoepel: ‘Het is positief dat het demissionaire kabinet deze oplossing voor de Eenverdienersproblematiek uitwerkt. Gemeenten pakken ook hun verantwoordelijkheid. Helaas is de structurele oplossing in de fiscaliteit niet op korte termijn maakbaar. In het proces is gekeken naar mogelijkheden bij UWV, Dienst Toeslagen en gemeenten. We hebben altijd gezegd dat publieke dienstverleners als UWV en Dienst Toeslagen ook hun verantwoordelijkheid moeten nemen.’
Botsende toeslagen en regelingen
De regeling gaat naar verwachting gelden voor circa 6400 huishoudens, staat in een nieuwe inventarisatie. Zij zijn onbedoeld in de problemen gekomen doordat toeslagen en regelingen met elkaar botsen. Het gaat om stellen waarvan de ene partner een UWV-uitkering krijgt en de andere nauwelijks tot geen inkomen heeft.
Dit probleem is in Den Haag al jaren bekend. Achtereenvolgende kabinetten hebben zich erover gebogen, maar vonden geen bruikbare oplossing. Toen dit voorjaar bleek dat de groep gedupeerden veel groter is dan eerder werd gedacht, besloot het kabinet alle mogelijke oplossingen nogmaals tegen het licht te houden. Dit in samenspraak met onder meer uitvoeringsinstanties als UWV en Toeslagen.
Tussentijdse oplossing
Volgens demissionair staatssecretaris De Vries (Toeslagen) is ‘heel lang gesproken’ over een oplossing. Toen het kabinet erachter kwam dat een blijvende oplossing via het belastingsysteem pas over jaren uit te voeren is, ‘zijn we niet bij de pakken neer gaan zitten’. Het kabinet benadrukt dat het probleem al jaren bekend is, en er nu een – zij het tussentijdse – oplossing voor is gevonden.
Extra geld
Op Prinsjesdag 2023 werd verder bekend dat gemeenten in totaal 50 miljoen euro krijgen voor bijzondere bijstand. En om schulden vroeg te signaleren. Als mensen met schulden snel hulp krijgen, raken zij volgens het kabinet niet dieper in de problemen. Ook komt er 64,7 miljoen euro extra vrij voor beschut werk, voor mensen met een arbeidsbeperking die niet bij een gewone werkgever aan de slag kunnen. Daarnaast gaat er 63,9 miljoen euro naar de sociaal ontwikkelbedrijven.
Koopkracht
Het kabinet neemt verder extra maatregelen om de koopkracht van mensen met een laag (midden)inkomen of een uitkering en grote gezinnen, te verbeteren. Komend jaar wordt 2 miljard euro geïnvesteerd in structurele maatregelen ‘om ervoor te zorgen dat iedereen kan meekomen in de samenleving en te voorkomen dat de armoede stijgt’.’
Geef een reactie