Veel beoogde financiële resultaten van de transformatie van het sociaal domein zijn nog niet zichtbaar. Door krimpende budgetten en een groeiend beroep op zorg en ondersteuning ervaren meer gemeenten financiële druk. De ingezette transformatie moet hiervoor perspectief bieden, maar vraagt op korte termijn juist investeringen.
Dat is een van de conclusies uit het rapport ‘Sociaal domein tussen transitie en vernieuwing’ van Centrum Beleidsadviserend Onderzoek, Cebeon. De totale bestedingen aan het sociaal domein zijn in 2016 iets gestegen ten opzichte van 2015. Dit komt door verder toegenomen uitgaven aan Participatie en juist lagere bestedingen aan Jeugd en Wmo. Achter dit landelijke beeld gaan grote financiële verschillen tussen gemeenten schuil.
Het Sociaal en Cultureel Planbureau bracht de Tweede Overall rapportage over de ontwikkelingen in het sociaal domein na decentralisatie uit. Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken voerde Cebeon een vervolgonderzoek uit naar de financiële situatie van gemeenten voor het sociaal domein in 2016. Aan het onderzoek werkten ruim 240 gemeenten mee. Na de transitie in 2015 is in 2016 de uitvoering en vernieuwing, oftewel transformatie van het sociaal domein nog volop in beweging.
Uitgaven
Gemeenten hebben in 2016 gezamenlijk ongeveer 17 miljard euro uitgegeven aan het sociaal domein. Dit landelijke niveau van netto lasten is iets hoger dan in 2015. De bestedingen aan het cluster Participatie zijn per saldo toegenomen. Dit komt vooral door lastenstijgingen bij de bijstand en het minimabeleid. Bij de clusters Jeugd/Wmo is een beperkte afname in bestedingen zichtbaar, vooral bij maatwerkvoorzieningen en ‘escalatievoorzieningen’. De bestedingen aan algemene voorzieningen en gezondheid zijn echter toegenomen.
Verschillen
De netto lasten van het sociaal domein verschillen nogal tussen gemeenten. Ze zijn per inwoner het hoogst in vitale stedelijke agglomeraties/populaire studentensteden en krimpende plattelandssteden, maar zijn daar ook iets afgenomen ten opzichte van 2015. In middelgrote gemeenten zijn de netto uitgaven licht gestegen. Maar ook tussen gemeenten van hetzelfde type zijn er forse verschillen. Lees meer over die verschillen en het totale beeld van de financiële situatie van gemeenten voor het sociaal domein in 2016 in het rapport.
Geef een reactie