De publieke sector moet veel meer ruimte bieden aan de initiatieven van professionals. Een van de goede voorbeelden komt uit de jeugdzorg.
– COLUMN – Lobke van der Meulen
Gezinsmanager Ganna van Bijleveld van Bureau Jeugdzorg Agglomeratie Amsterdam (BJAA) is door PM Magazine als nummer 1 in de top 100 van best presterende ambtenaren benoemd. Juist omdat ze in deze moeilijke tijd en de moeilijke sector – jeugdzorg – eigen initiatief heeft genomen en daarmee een nieuwe werkwijze heeft ontwikkeld. Fantastisch dat zij nu eer van haar werk krijgt, ook voor haar talloze collega’s bij BJAA én in de rest van het land.
Maar al te vaak zien we bij projecten van de Kafkabrigade dat de uitvoerende professionals die afwijken van de rest gezien worden als ‘lastig’. Zij zoeken voortdurend de grenzen van hun bevoegdheden op om hun klanten goed te kunnen helpen. Wat mij betreft zijn dit juist de toppers in de organisatie, maar meestal worden ze niet zo gezien. Klanten goed helpen, betekent soms misschien dat je niet je hele caseload wegwerkt. En dat is waar veel uitvoerende professionals op afgerekend worden. Met Ganna is het gelukkig anders gegaan.
Waardering
De directeur van BJAA, Erik Gerritsen, heeft Ganna zelf voorgedragen, als pionier in het gezinsmanagement. Haar initiatief en inzet wordt gewaardeerd. Ook al doet Ganna naar eigen zeggen ‘gewoon haar werk’, toch stelt ze de waardering zeer op prijs, vertelde ze in het Parool. Niet alleen voor zichzelf, maar ook voor haar collega’s.
Dat Ganna vervolgens na haar voordracht ook nog eens de nummer 1 van best presterende ambtenaren wordt bij PM, is natuurlijk helemaal een fantastisch signaal. Zeker als je ziet wie nummer 2 en 3 zijn geworden: permanent vertegenwoordiger van de Europese Unie Ton de Bruijn en gemeentesecretaris van Rotterdam Arjen van Gils. In de ‘over all’ top 3 heeft de gezinsmanager het gewonnen van twee bestuurders.
Beloning
Daarmee vind ik Ganna’s benoeming niet alleen een opsteker voor haar en voor al haar collega’s bij BJAA, maar zelfs voor alle hardwerkende uitvoerende professionals in Nederland. Goed initiatief kan dus wel worden beloond. Ook in deze moeilijke economische tijden en in een sector als de jeugdzorg die al zo lang onder het vergrootglas ligt. Je bent niet altijd een lastpak. Dank dus ook aan Erik Gerritsen die Ganna heeft voorgedragen!
Ik zou een oproep willen doen aan alle managers en bestuurders in de Nederlandse publieke sector om eigen initiatief van professionals te bekijken en op waarde in te schatten. Natuurlijk is niet iedereen die niet volgens het boekje werkt goed bezig. Maar ik heb vaak genoeg professionals gezien die op een goede manier hun nek uitsteken voor hun klanten en daar nog eerder voor gestraft worden dan beloond.
Professionals
Onderschat niet de kennis en kunde van de professionals, alleen zij weten hoe het er in de uitvoering echt aan toe gaat. Maak daar dan ook gebruik van. Dat kan alleen maar in je voordeel werken: een effectievere organisatie en meer tevreden professionals! En als je dan zo’n goed presterende professional tegenkomt, nomineer die dan voor de top 100 van volgend jaar. Bestuurders worden vaak genoeg in het zonnetje gezet, ik hoop begin 2012 weer een professional op nummer 1 te zien.
Leuke blog over het eren van de initiatiefrijke professional.
Twee korte aanvullende punten, die de rol van de leidinggevende benadrukken.
* Leidinggevenden versterken het initiatief van professionals wanneer ze een open en veilige feedback cultuur cre?ren. Er is dan ruimte om met nieuwe idee?n te komen, die haaks mogen staan op de bestaande werkwijze.
* Managers laten zien dat juist professionals in hun rol het verschil kunnen maken vanuit de speelruimte en hun eigen kwaliteiten.
Mijn ervaring is dat professionals bij gemeenten weer moeten leren om deze rol te pakken. vanuit een veilige leeromgeving toewerken naar het toepassen van de vaardigheden in de praktijk.
Wanneer professionals weinig initiatief nemen, zie ik het somber in hoe zij het verschil gaan maken in het zelfredzamer maken van de burger (minder overheid, meer burger). juist hier zijn ook andere werkwijzen en benaderingen voor nodig!
De ‘can do’ ambtenaar verdient en krijgt gelukkig ook steeds meer waardering.