Jeugdzorg wordt nu te snel ingeschakeld als er problemen spelen binnen een gezin, aldus verantwoordelijk staatssecretaris Karremans. ‘Niet alle hulpvragen van jeugdigen of ouders hoeven met jeugdhulp beantwoord te worden.’
‘We zien dat heel veel kinderen gebruikmaken van jeugdzorg en gedrag snel gemedicaliseerd wordt, terwijl jeugdzorg lang niet altijd een passende reactie is. Dit heeft niet alleen impact op de manier waarop kinderen opgroeien, maar ook op de druk op de jeugdzorg,’ schrijft Karremans in een brief over de toekomst van het stelsel.
‘Meer accepteren’
‘Dat is niet wenselijk en niet vol te houden,’ aldus de bewindsman. ‘We moeten meer accepteren dat opgroeien en opvoeden met vallen en opstaan gaat. Zorgen en problemen bij kinderen moeten zoveel mogelijk binnen de directe omgeving van het kind worden aangepakt.’
Alleen kinderen ‘die het echt nodig hebben’ moeten volgens Karremans worden bijgestaan met ‘tijdig beschikbare en passende specialistische jeugdzorg’. Het kabinet kondigt een wetsvoorstel aan dat hiervoor de basis moet leggen. De plannen hebben onder andere gevolgen voor gemeenten, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van jeugdhulp.
Jeugdhulpplicht
Een vraag die lokale overheden nu al hoofdpijn bezorgt, is hoe ver de wettelijke plicht om jeugdhulp te leveren reikt. Karremans liet daar een juridische verkenning naar uitvoeren, die de Kamer ontvangt als bijlage bij de brief. Het onderzoek levert volgens de staatssecretaris een ‘afwegingskader’ op voor gemeenten ‘om binnen de huidige Jeugdwet keuzes te maken in de reikwijdte van jeugdhulp’.
De resultaten van de verkenning krijgen een plek in de modelverordening Jeugdhulp van de VNG, die deze maand wordt gepubliceerd, aldus Karremans. ‘De verkenning bevat geen uitspraken over de transformatie van de jeugdhulp of mogelijke aanpassing in de toeleiding naar jeugdhulp.’
Preventie
Het aangekondigde wetsvoorstel moet de ‘sociale en pedagogische basis’ van het gemeentelijke hulpaanbod versterken, en zorgen dat gemeenten genoeg doen om problemen onder jongeren, en daarmee jeugdhulp, te voorkomen. ‘Dit moeten gemeenten doen op basis van een met het veld op te stellen visie.’
Komende zomer wil Karremans de nieuwe wet in conceptvorm voorleggen aan het publiek, met een aantal vragen over de gemeentelijke rol. Zoals: ‘Is het wenselijk en helpend om een minimumniveau voor algemene voorzieningen op te nemen in de Jeugdwet om een opwaarts effect te voorkomen? En op welke manier borgen we de rechtsbescherming?’
‘Groei zet door’
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) benadrukt dat gemeenten in de praktijk nog met ‘oplopende tekorten’ in de jeugdzorg te maken hebben. De koepel ziet de hulpverlening aan jeugdigen niet afnemen de komende tijd, ongeacht de kabinetsplannen. ‘De groei van jeugdhulp zal naar verwachting de komende jaren doorzetten, ondanks de hervormingsinspanningen.’
Vorig jaar bedroeg het totale gemeentelijke tekort op jeugdhulp 628 miljoen euro, in 2024 wordt dit naar verwachting 828 miljoen, zo stelt de VNG verwijzend naar een ander onderzoek bij Karremans’ brief. Belangrijke oorzaken, zoals externe kostenstijgingen, hebben gemeenten daarbij niet zelf in de hand, aldus de VNG.
176 miljoen
Voor de ’transformatie van de gesloten jeugdhulp’ trekt het kabinet 176 miljoen euro uit, zo werd maandag bekendgemaakt. ‘Met het geld kunnen de coördinerende gemeenten de plannen die zij samen opstellen met aanbieders gaan uitvoeren,’ aldus het kabinet. Karremans wil ‘meer passende vormen van jeugdzorg, zoals kleinschalige residentiële accommodaties of ambulante alternatieven’.
Geef een reactie