De gemeente Eindhoven start met de pilot Het Bouwdepot, waarbij zo’n dertig jongeren een jaar lang elke maand 1050 euro ontvangen. Zonder de bijbehorende regels en controle. De gemeente wil onderzoeken of zo schulden en dakloosheid onder kwetsbare jongeren zijn te voorkomen.
Het gaat om kwetsbare jongeren tussen de 18 en 21 jaar, waarvan de ouders niet in staat zijn hulp en steun te bieden. In de huidige situatie vallen zij onder de jongerennorm en ontvangen zij niet meer dan 255 euro per maand aan bijstandsuitkering. Tijdens de pilot Het Bouwdepot wordt dit bedrag verhoogd naar 1050 euro, de norm voor volwassenen.
Bouwbudget als leergeld
De jongeren krijgen de uitkering op basis van vertrouwen. Het ‘bouwbudget’ is leergeld. Er komt geen controle door de gemeente en het bedrag wordt ook niet verrekend met andere inkomsten. Er is een tegenprestatie, maar geen verplichting. De jongeren werken aan een bouwplan. Ze krijgen begeleiding bij het opstellen van persoonlijke doelen en maken afspraken, bijvoorbeeld over financiën en het onderhouden van contact.
Gelijke kansen
Het hebben van een financiële basis zou de jongeren de kans geven zichzelf te ontwikkelen en een betere toekomst op te bouwen. Het principe van de proef draait om het bieden van gelijke behandeling en kansen. Zodat ook deze jongeren de mogelijkheid krijgen om zich te richten op een studie, een (bij)baan of eigen woonruimte. Net als leeftijdsgenoten die deze kansen en ondersteuning vanuit huis meekrijgen.
Voorbij de Participatiewet
Deze jongeren ontvangen hun uitkering in de huidige situatie op basis van de Participatiewet. ‘Daar hangen echter voorwaarden aan die we in deze proef willen loslaten, zodat de jongeren geen belemmering ondervinden bij het maken en uitvoeren van hun toekomstplannen,’ zo staat in een raadsbrief van afgelopen zomer. Voor innovatieve projecten kunnen gemeenten een beroep doen op het Innovatieartikel 83 in de Participatiewet. ‘Maar van dit artikel kan geen gebruik gemaakt worden als het gaat om de doelgroep jongeren tot en met 27 jaar. Stichting Bouwdepot is daarom met de gemeente Eindhoven op zoek gegaan naar mogelijkheden om deze proef toch te kunnen houden in de stad. Dat heeft geresulteerd in een lokale subsidieaanvraag van de stichting.’
Opschalen in andere gemeenten
De methode is ontwikkeld door Stichting Zwerfjongeren Nederland. Het Bouwdepot is een samenwerking tussen de stichting, ontwerpers, onderzoekers, thuisloze jongeren en hun begeleiders. Eindhoven is de eerste gemeente die hiermee op deze schaal aan de slag gaat. Eerder werden wel al vijf jongeren uit Rotterdam, Eindhoven en Den Haag met een onveilige thuissituatie geholpen. Omdat deze proef positieve resultaten liet zien, wil Eindhoven hier nu verder mee. Na de proef kan de aanpak worden doorontwikkeld en kunnen meer gemeenten worden betrokken. De proef start eind dit jaar.
Hopelijk de opmaat naar een Universeel basis Inkomen. Eigenlijk riekt dit plan gezien de criteria naar (leeftijds)discriminatie. Daarnaast als je dakloosheid onder jongeren wil voorkomen moet je zorgen voor woonruimte, een zeer groot probleem in Nederland. Dit geld kan beter ingezet worden voor een project zelfstandig wonen. In de voorgestelde constructie beland gemeenschapsgeld rechtstreeks in de zakken van verhuurders. Studie en woonruimte binnen een jaar, wie denkt dat dit gaat lukken?