Nederland verkeert gemiddeld genomen in prima stemming, maar een groeiende groep inwoners is juist ontevreden. Zij bevolken steeds vaker de grote steden. Bijna drie van de tien mensen die weinig geluk vinden, wonen in deze gemeenten.
Dat blijkt uit het dinsdag verschenen rapport De sociale staat van Nederland 2019. Het Sociaal en Cultureel en Planbureau (SCP) meldt daarin dat de gemiddelde inwoner ‘behoorlijk tevreden met het eigen leven’ is. Geen grote verrassing, want dat beeld is al jaren stabiel, aldus de onderzoekers. De stemming is zelfs extra positief onder het gunstige economische gesternte.
Groepen in kaart
Toch zijn er een paar kanttekeningen. Naast eerder geconstateerde ‘flinke verschillen’ in de kwaliteit van leven, wijst het SCP dit jaar ook op een steeds grotere laag van ontevredenen. Die onvrede neemt bovendien opvallend toe onder aanwijsbare groepen. Het planbureau heeft dit in kaart gebracht zodat beleidsmakers hiermee rekening kunnen houden.
‘Onder de ontevredenen zien we een toename van het aandeel lageropgeleiden (van 26 naar 38 procent), mensen met een besteedbaar inkomen in het middensegment (van 48 naar 59 procent), mensen uit zeer stedelijke gemeenten (van 18 naar 28 procent), eenoudergezinnen (8 naar 16 procent) en ouders met kinderen (van 19 naar 29 procent).’ Ouderen worden volgens het onderzoek niet als groep getroffen door het groeiende onbehagen.
Politiek ontevredenen
Het SCP betrok in het onderzoek allerlei aspecten van het leven, zoals het woongenot, plezier in het werk, de sociale veiligheid, de financiële situatie en de politiek. ‘Het percentage financieel ontevredenen is voortdurend veel lager dan het percentage politiek ontevredenen, maar het neemt trendmatig wel iets toe,’ zo blijkt onder meer.
De waardering voor de politiek zit wat in de lift, al heeft ook dit beeld een keerzijde. ‘Meer mensen dan voorheen zijn tevreden met de democratie en de regering, maar een aanzienlijk en stabiel deel van de bevolking is cynisch over de politiek en heeft bijvoorbeeld het gevoel geen invloed te hebben op wat de regering doet, of vindt dat politici te veel letten op machtige groepen in plaats van op het algemeen belang.’
Ik werk in een middelgrote gemeente en heb veel contact met burgers. Wat ik merk is dat veel binnenstadsbewoners hun stad overvol hebben zien worden en er geen ontsnappen meer aan is. Elk weekend luidruchtige evenementen waar zelfs met de ramen dicht geen ontsnappen aan is. Bezoekers die een enorme verontreiniging achterlaten ook afkomstig uit eigen lichaam. Elke week markten waardoor je niet meer bij je huis kunt komen. De gemeente heeft alleen maar oog voor de horeca, festivalorganisatoren en is niet bij machte om de nadelen op te lossen. Dat steekt bij de inwoners die zich niet gehoord voelen. Amsterdam en Haarlem hebben erkend dat het roer om moet. Hopelijk geeft dat een goed voorbeeld voor de rest van Nederland.