Er moet snel een nieuw landelijk systeem komen voor vroege signalering van schulden.
Er wordt beter gekeken naar de situatie van de cliënt die in de schulden zit en er zijn meer mogelijkheden voor schuldhulp. Wel moet er snel een nieuw landelijk systeem komen voor vroege signalering van schulden, volgens advocaat en onderzoeker Erica Schruer.
De afgelopen jaren is er zeker een en ander verbeterd aan de schuldhulpverlening, ondanks de beperking van de middelen voor schuldhulpverleners. Er wordt beter gekeken naar de “budgettaire en basale vaardigheden” van de cliënt. Er is een maatregel in de maak, waarbij wordt vastgelegd dat gemeenten een – gestandaardiseerd – minimumpakket aan schuldhulp aanbieden. En er komt meer aandacht voor mensen met een hypotheeklast “wier huis onder water staat”. Maar er zijn nog genoeg gaten te vullen, aldus advocaat en onderzoeker Erica Schruer tegen vakblad Zorg+Welzijn. “Het wordt tijd dat er concreet stappen worden gezet voor een landelijk early warning systeem.”
Zorgplicht dienstverleners
Ook politiek gaan stemmen op voor sneller ingrijpen als burgers grote schulden hebben bij dienstverleners als energiebedrijven, de Belastingdienst of zorgverzekeraars. De PvdA wil dat dienstverleners een zorgplicht moeten krijgen. Dat betekent dat bijvoorbeeld de energiemaatschappij binnen twee weken na een aanmaning telefonisch contact opneemt met de schuldenaar.
De partij pleit ook voor een landelijk beslagregister, waarin de totale schuld van een cliënt staat geregistreerd.
De overheid heeft zelf ook een aanzienlijke rol in de opstapelende schulden van mensen. De overheid houdt vaak te weinig rekening houdt met de beslagvrije voet. Dat is een wettelijk bepaald bestaansminimum, dat bij het leggen van inkomensbeslag vrijgelaten moet worden.
Beslagregister
“Het is tijd dat nu concrete stappen voor het beslagregister worden gezet,’ vindt Erica Schruer. Het Landelijk Informatiesysteem Schulden (LIS) is ‘helaas mislukt’ door bezwaren van het College Bescherming Persoonsgegevens: ‘Het blijft mijns inziens noodzakelijk een systeem te ontwikkelen waarbij lokale initiatieven van schuldhulpverlening en gerechtsdeurwaarders betrokken worden.”
Verder vindt Schruer dat de kwaliteit van de schuldhulpverlening moet worden bewaakt door een onafhankelijke autoriteit en door “een solide klachtrecht voor cliënten, waarbij klagers op eenvoudige wijze een vergoeding kunnen krijgen wanneer en hulpverlener brokken heeft gemaakt. Wat helaas met enige regelmaat voorkomt.”
Mensen met problematische schulden kunnen volgens Schruer in ‘verschillende stadia van saneerbaarheid verkeren’. Het aanbod aan schuldhulp moet daarom worden afgestemd met de specifieke situatie. Bij complexe aspecten, zoals verslaving of psychiatrische aandoeningen, moet de situatie eerst goed in kaart worden gebracht, aldus Schruer. “Om te proberen de complexe problemen in een logische volgorde op te lossen. Zolang dat niet onder controle is, moet schuldhulp zich richten op het leggen van noodverband en op de continuïteit van bed, bad en brood.”
Helemaal mee eens, zodat er onnodig kostenverhogende maatregelen kunnen worden bespaard, waardoor het helemaal niet meer mogelijk wordt voor mensen om van hun schulden af te komen. Een centraal register is een goede oplossing, gereguleerd, zodat ook de privacy gewaarborgd blijft.