Gemeenten bereiken de meerderheid van de mensen met problematische schulden niet, waardoor zij geen hulp krijgen. Daarnaast is de hulpverlening te traag en te complex.
Als regels niet eenvoudiger worden, lukt het niet om het aantal mensen met problematische schulden te verminderen. Dat blijkt uit een advies van bestuurskundige Roel in ’t Veld – in opdracht van het kabinet – dat aan de Tweede Kamer is gestuurd.
In het rapport ‘Een onbemind probleem’ schetst hij de bizarre situatie waarin mensen met problematische schulden terechtkomen. In een toelichting zegt hij: “Het aantal voorschriften is enorm terwijl het hier gaat om een categorie mensen die niet is uitgerust om met bureaucratie om te gaan. Er is geen andere groep in Nederland die aan zoveel regels moet voldoen”, schrijft dagblad Trouw.
Rigide
In ’t Veld constateert dat regels vaak rigide zijn en dat door de automatisering van het opleggen en verhogen van boetes de menselijke maat ontbreekt. Daardoor lopen schulden op en wordt vaak te laat door hulpverleners van de gemeente ingegrepen.
Staatssecretaris Klijnsma heeft vorig jaar In ’t Veld ingeschakeld toen de Tweede Kamer haar vroeg om het systeem van schuldhulpverlening door te lichten. Eerder liet een inventarisatie van de inspectie van SZ zien dat gemeenten mensen met schulden onvoldoende bereiken. Ook de Ombudsman en de WRR uitten kritiek.
Aanbevelingen
Het rapport beveelt aan dat het toeslagensysteem (zoals huur, zorg en kinderopvang) op de schop gaat. Deze toeslagen veroorzaken nogal eens problemen als mensen hun inkomen te laag inschatten, en dus meer toeslag krijgen dan waar ze achteraf bezien recht op hadden. Daardoor moeten zij vaak grote bedragen terugbetalen, terwijl dat geld al is uitgegeven.
Ook pleit hij voor een inkomensafhankelijke zorgpremie, zodat zorgtoeslag niet meer nodig is. En voor huurtoeslag die direct wordt uitgekeerd aan eigenaren van de huurwoningen.
Verder adviseert In ’t Veld om de kwaliteit van hulpverlening bij gemeenten te versterken. Er is betere samenwerking nodig tussen overheidsinstanties zodat hulpverlening sneller kan optreden. Ook moeten zij eerder vorderingen afschrijven waarvan zij weten dat die toch nooit zullen worden betaald.
Volgende zomer
Staatssecretaris Klijnsma geeft aan dat zij met de conclusies aan de slag gaat. Het onderzoek dat daarvoor nodig is, is volgend jaar zomer klaar. Daarbij is zij deels afhankelijk van ministeries zoals Financiën, waar de Belastingdienst onder valt, en Justitie, die boetes int.
Geef een reactie