Voorstel adviesrecht gemeenten bij schulden naar Tweede Kamer

Het wetsvoorstel dat adviesrecht van gemeenten bij schuldenbewind regelt is bij de Tweede Kamer ingediend. Gemeenten mogen na drie maanden in een lopend traject adviseren of iemand onder bewind moet blijven, of ‘lichtere hulp’ nodig heeft. Ook mag schuldenbewind alleen nog voor bepaalde tijd worden ingesteld.

Dit zogenoemde adviesrecht van gemeenten staat in het wetsvoorstel dat minister Dekker voor Rechtsbescherming en staatssecretaris Van Ark van Sociale Zaken gisteren naar de Tweede Kamer stuurden. Gemeenten mogen de rechter adviseren of een inwoner het beste is geholpen door voortzetting van het beschermingsbewind, of met een ‘lichtere vorm van gemeentelijke ondersteuning’. De keuze voor een advies lopende het traject, komt tegemoet aan de wens van bewindvoerders en rechters: geen inmenging vooraf.

Regierol gemeenten

De nieuwe wet moet zorgen dat hulp voor mensen met problematische schulden beter is toegespitst op hun situatie. Het wetsvoorstel stelt gemeenten volgens Dekker in staat hun regierol bij schuldhulpverlening beter te vervullen. ‘Samenwerking tussen rechters, gemeenten en bewindvoerders maakt het mogelijk de meest passende hulp te vinden voor mensen met schulden. Dit wetsvoorstel stimuleert de samenwerking tussen deze partijen.’

Onderdeel van de samenwerking op lokaal niveau kan volgens Dekker zijn dat de gemeente aanwezig is in de rechtbank, zoals momenteel in sommige pilots gebeurt. ‘Als de betrokkene toestemming geeft en de rechter akkoord gaat, kan de gemeente ook bij de instellingszitting aanwezig zijn. Op deze manieren kan de gemeente al in een vroeg stadium in gesprek met de betrokkene en beoogde beschermingsbewindvoerder over de mogelijkheid tot ondersteuning door de gemeente en samenwerking.’

Bepaalde tijd

In de nieuwe wet mag schuldenbewind alleen nog voor bepaalde tijd worden ingesteld. Nu mag dat ook voor onbepaalde tijd. Deze maatregel moet zorgen dat een schuldenbewind niet langer loopt dan noodzakelijk. Dit is een van de punten waarop het eerdere wetsvoorstel, waar veel kritiek op was vanuit het veld, is gewijzigd. De nieuwe memorie van toelichting gaat uitgebreid in op de voorgestelde uitvoering, alsook welke aanpassingen wel en niet zijn gedaan naar aanleiding van commentaar.

Niet vooraf

De mogelijkheid tot adviesrecht bij de instelling van een schuldenbewind, dus voor de start, maakte wel deel uit van het eerste voorstel. Maar er is volgens Dekker onvoldoende informatie beschikbaar aan het begin van het proces om een onderbouwd gemeentelijk advies te kunnen geven. ‘Het zou echter wel substantiële kosten voor rechtspraak en gemeenten met zich brengen en mogelijk leiden tot vertraging in de procedure,’ schetst hij de nadelen.

Het voorstel van onder meer VNG en Divosa om gemeenten adviesrecht te geven voordat er zelfs een aanvraag naar de rechter gaat, bleek ook kansloos. ‘Omdat dit als drempel kan worden ervaren, het zou zorgen voor vertraging en zou niet efficiënt zijn.’

Uitkomsten pilots

Samenwerking tussen rechters, gemeenten en bewindvoerders gaat nu in de praktijk vooral via convenanten, pilots en andere initiatieven. Enkele organisaties en ook de Raad van State adviseerden te wachten op de uitkomsten van pilots zoals in Tilburg. Maar het kabinet wil gemeenten ‘nu een uniform, wettelijk kader bieden’. Ook ontstaat daarmee een grondslag voor de noodzakelijke verwerking van persoonsgegevens. ‘Overigens staat het wetsvoorstel niet in de weg aan het voortzetten van lopende initiatieven,’ schrijft Dekker in de memorie van toelichting.

De Afdeling advisering is er ondertussen nog steeds niet van overtuigd dat een wettelijk en formeel adviesrecht voor gemeenten echt nodig en geschikt is.

Tagged With: bewindvoerder, schuldensanering, schuldhulpverlening Filed Under: Schuldhulp