Utrecht gaat kwetsbare jongeren sneller bijstand verlenen. Zo wil de gemeente voorkomen dat zij onnodig in de schuldhulp of buiten beeld raken. Ook doet de Domstad een dringende oproep aan het Rijk om de regels van de Participatiewet voor deze groep te herzien.
Jongeren in Utrecht die werk zoeken maken voortaan direct aanspraak op een bijstandsuitkering. Dit in afwijking van de Participatiewet. Op basis daarvan gaat het uitkeringsrecht pas na vier weken in. Utrecht wil sneller helpen, om te voorkomen dat jongeren die geen financiële buffer bezitten, in de schulden belanden. ‘Twee derde van de jaarlijks ongeveer duizend jongeren die zich melden voor een bijstandsuitkering, zet de aanvraag nu niet door na de zoektermijn van vier weken. Zij verdwijnen uit beeld met risico op het verergeren van de persoonlijke situatie,’ zo schrijft de gemeente.
Afwijken van de wet
Door af te wijken van de regels kan de gemeente direct aan de slag met passende hulp en begeleiding naar werk. Volgens wethouder Linda Voortman raken de coronamaatregelen en de economische crisis jongeren hard en wil Utrecht hen meer perspectief bieden: ‘Jongeren die een aanvraag voor een bijstandsuitkering doen, zijn vaak kwetsbaar met problemen op meerdere gebieden, zoals wonen, financiën of psychische gezondheid. We zien dat de regelgeving sterk in hun nadeel werkt, jongeren in de schulden drijft en soms zelfs tot dakloosheid leidt. Daar moet snel verandering in komen en daarom passen we de regels aan voor onze Utrechtse jongeren.’
Ook kunnen jongeren in de Domstad tot 221 euro van de inkomsten uit vrijwilligers- of deeltijdwerk behouden naast hun uitkering. Zo krijgen zij ruimte om werkervaring op te doen, waarbij ze ervaren dat werken loont. Voor volwassenen was deze bijverdienmogelijkheid er al. Ook in Amsterdam kunnen bijstandsgerechtigden voorlopig een deel van de inkomsten uit werk houden. Veel gemeenten zijn hierin tot dusver minder toeschietelijk.
Wijzigen Participatiewet
Met het besluit trekt Utrecht de aanpak voor jongere werkzoekenden gelijk met die voor volwassenen. ‘We moeten wel, want we zien dit als een urgent probleem waar de wet niet op is toegerust. Maar met deze wijzigingen zijn we er nog niet, want er is meer nodig om de positie van jongeren in de bijstand te verbeteren,’ licht Voortman toe.
Ze roept het Rijk dringend op de Participatiewet voor de groep jongvolwassen werkzoekenden snel te herzien en de versoepelingen structureel te maken. In de tussentijd hanteert Utrecht deze wijzigingen in ieder geval een jaar lang. De gemeente onderzoekt daarbij wat de invloed van de versoepelingen is op de positie van jongeren.
Gemeentelijke experimenten
Meer gemeenten experimenteren met de uitvoering van de Participatiewet. Zo laat Eindhoven de regels van de wet los voor de pilot Het Bouwdepot, waarbij zo’n dertig jongeren een jaar lang elke maand 1050 euro ontvangen zonder de bijbehorende regels en controle. De gemeente onderzoekt of zo schulden en dakloosheid onder kwetsbare jongeren zijn te voorkomen.
Geef een reactie