De Inspectie SZW concludeert dat de meeste gemeenten nauwelijks beleid hebben voor het verlenen van ontheffingen van de arbeidsplicht voor inwoners die een uitkering ontvangen vanuit de Wet werk en bijstand.
Gemeenten kunnen mensen in de bijstand tijdelijk ontheffen van de plicht om werk te aanvaarden. Dit is het geval als een WWB’er door medische of sociale belemmeringen niet kan werken. In het algemeen zijn gemeenten te ruimhartig met het verlenen van ontheffingen van de arbeidsplicht, stelt de inspectie in het rapport De invloed van ontheffingen op de arbeidsparticipatie van Wwb’ers.
Soms gebeurt dat zelfs in strijd met de wet, zoals bij het verlenen van ontheffingen op basis van leeftijd. Ook komt het veelvuldig voor dat gemeenten WWB’ers die geen ontheffing hebben ‘met rust laten’, zodat er feitelijk sprake is van een informele ontheffing. De Inspectie SZW constateert verder dat gemeenten mensen in de bijstand te makkelijk vrijstellen van de verplichtingen om een baan te zoeken, op basis van onderzoek onder 73 gemeenten.
Uitgangspunt van de Wet werk en bijstand (WWB) is dat mensen zo snel mogelijk worden begeleid naar werk. Gemeenten kunnen in individuele gevallen bijstandsgerechtigden tijdelijk vrijstellen van de verplichting om werk te zoeken. Dan moet daar wel een dringende reden voor zijn.
Ontheffing ouderen
Gemeenten kunnen meer doen om te zorgen dat klantmanagers bij de sociale dienst minder ontheffingen verlenen. Gemeenten hebben de voorwaarden voor het verlenen van ontheffingen niet of in beperkte mate in beleid en instructies uitgewerkt. In de praktijk leidt dit ertoe dat met name ouderen vanaf 57½ jaar te makkelijk geen werk hoeven te zoeken.
Tegen de achtergrond van de huidige situatie op de arbeidsmarkt krijgt deze groep bij diverse gemeenten automatisch een ontheffing. Dit is echter in strijd met de wet. Bovendien missen gemeenten zo kansen om mensen in de WWB dichter bij de arbeidsmarkt te brengen. Ontheffingen om medische redenen worden wel zorgvuldig verleend, concludeert de Inspectie SZW. Hiervoor wordt vrijwel altijd advies gevraagd aan een arts.
Volgens de officiële cijfers hoeft een kwart van de bijstandsgerechtigden geen werk te zoeken. De Inspectie SZW vermoedt dat het werkelijke percentage hoger ligt. Dit komt vooral doordat gemeenten bijstandsgerechtigden niet altijd houden aan de plicht om werk te zoeken, zonder dat zij een ontheffing hebben. Doordat deze informele ontheffingen in de cijfers ontbreken, is er geen goed zicht op het totaal aantal WWB’ers met een ontheffing van de arbeidsplicht.
Als je je als overheid in al die jaren NIET aan de beloftes houdt wat betreft het scheppen van meer werkgelegenheid (en het omlaag brengen van de staatschuld…de 2 beloftes die in het begin van de TIJDELIJKE bezuinigingen als reden van de bezuinigingen werd gegeven)…dan moet je niet de mensen daarvan de schuld geven, en hen bewegen om dit soort zinloze dingen te doen. Pas als er weer meer werkgelegenheid is/komt…kun je mensen bewegen om te solliciteren. Want nu zijn al die afwijzigen bij sollicitaties niet goed voor het gemoed en het zelfvertrouwen. Als overheid dien je je aan het woord/de afspraak naar de burgers te houden, anders mag je de burgers niet dwingen om zich aan de afspraken naar de overheid te houden…mijns inziens. Ik vind daarom bovengesteld artikel te lichtvaardig opgesteld. Als overheid blijkt het namelijk erg makkelijk om de eigen schuld en de erbij gemaakte schuld af te schuiven naar lagere overheden, die het vervolgens op de burgers afschuiven. Schijnoplossingen zoals die werkintegratiebureaus blijken alleen invloed te hebben op de statistieken, maar in werkelijkheid worden de burgers er niet mee geholpen…op een enkele uitzondering na. Probleemgevende ‘oplossingen’ zijn geen echte oplossingen….maar veroorzaken nog meer problemen dan er al zijn. De oorzaak moet je verhelpen, niet de gevolgen van een verkeerd niet werkend beleid.