Geleidelijk kiezen meer gemeenten voor social return bij hun inkopen. Door de Wet werken naar vermogen (Wwnv) wordt het sociale inkopen en aanbesteden ook relevanter.
Eerst een definitie: “Social return bij inkoop is het maken van afspraken met opdrachtnemers over arbeidsplaatsen, leer-werkplekken en stageplekken voor doelgroepen bij inkoop van diensten, werken en leveringen.” Dat staat in de handleiding van het Brabants Expertisecentrum Socialer Ondernemen.
Sociale zekerheid
Vanaf 1 januari 2013 krijgt de lokale overheid er belangrijke taken bij. De Wet werken naar vermogen wordt een paraplu voor regelingen op het gebied van de sociale zekerheid. De werkvoorziening, de bijstand en de re-integratie van (gehandicapte) jongeren. Het is de bedoeling van de nieuwe wet om mensen waar mogelijk aan het werk te helpen.
Mensen die kunnen werken, en momenteel een beroep zouden doen op de wetten Investeren in jongeren (Wij), Sociale werkvoorziening (Wsw) en Arbeidsongeschiktheidsvoorziening voor jonggehandicapten (Wajong), vallen vanaf 1 januari 2013 onder de Wwnv.
Re-integratie
Zoals bekend zijn de resultaten van re-integratieprojecten vaak niet heel enthousiasmerend. Die bal ligt straks dus bij de gemeenten, wat een hele opgave betekent, zeker omdat er tegelijk wordt gesneden in de budgetten. Verder is het uiteindelijk voor een groot deel aan bedrijven om werknemers met een arbeidshandicap in dienst te nemen. Ergo, wat te doen?
In Brabantse gemeenten als Breda en Bergen op Zoom vormt social return vaak een onderdeel van het bestek voor aanbestedingen. Zij zien dat als een middel om meer inwoners aan werk te helpen.
Ook in het Gelderse Rheden is dit kortgeleden ingevoerd. Bij aanbestedingen boven 250.000 euro moeten bedrijven aantonen wat ze doen aan sociaal beleid en bereid zijn werkzoekenden met een uitkering aan te nemen. Verder wordt deze mogelijkheid binnenkort in Tiel besproken en gaat de landelijke overheid dit invoeren.
Uiteraard is dit een van de elementen om te bepalen of een onderneming een bepaalde opdracht gegund krijgt. Toch is het niet onbelangrijk. De lokale overheid is een grote opdrachtgever voor bedrijven. De gemeente zelf krijgt hiermee een socialer gezicht; tegelijk kan dit maandelijkse uitkeringen schelen, wat in deze tijd welkom is.
Wet werken naar vermogen
Het blijft onzeker: de huidige stand van zaken rond de nieuwe wet. Door het niet ondertekenen van het bestuursakkoord is het een soort brondocument geworden, waarover discussie mogelijk is. Maar uiteindelijk is het kabinet de bovenliggende partij. Daarom klinken er steeds meer stemmen die aanraden hier niet mee af te wachten tot het zover is.
In dat opzicht zijn de resultaten van onderzoek door kennisinstituut Nicis geen reden achterover te leunen. Een meerderheid van de ondervraagde raadsleden denkt niet dat hun gemeentelijke organisatie voldoende is voorbereid op de nieuwe taken, waarmee de vraag rijst hoe erg het afgewezen bestuursakkoord is. Een derde van de ondervraagde raadsleden denkt van wel. Anderen zien het met meer vertrouwen tegemoet. “Er zullen wel deelakkoorden volgen, de wal keert het schip waarschijnlijk.”
Dit gaat de ISD misschien wat uitkering schelen maar niet geheel. Ook ik val tussen wal en schip. De ene maand verdien ik net boven bijstand de ander maand weer onder bijstandnivo. 886 netto voor een alleenstaande. Maar voor de rest moet ik wel in 2012 mijn handje ophouden bij de Gemeente Assen, want ik kan ook mijn huisje straks niet meer opbrengen. Dus de andere lasten zoals afvalstofheffing, ziektekosten, bijzondere bijstand etc zal ik moeten aanvragen , want ik verdien net onder sociaal minimum. Er komen steeds meer mensen richting bijstand terecht, want bij de meeste mensen loopt immers straks hun ww aanvulling af. Een baan noem ik dit. uren vast op papier , verdiensten hoog genoeg om alle sociale lasten te kunnen betalen zonder dat je vrijstellingen moet aanvragen en je handje verder moet ophouden.
Ik zet grote vraagtekens bij deze constructie in een niet indistuele regio. Daar waar de diensensector geen erg breeddesector is zal het niet werken ook wanneer de industrie niet breed is als sector zal de sociale winst niet te halen zijn.
In Leiden noemen we het gewoon ‘Sociale winst bij aanbesteding’. Geen Engelstalige blablabla nodig.