Mensen met een beperking ervaren nog steeds veel obstakels bij het aanvragen van hulpmiddelen zoals een rolstoel of aangepaste auto. Dit blijkt uit de monitorrapportage van het College voor de Rechten van de Mens. Ingewikkelde procedures, een gebrek aan maatwerk of telkens opnieuw moeten bewijzen dat je een beperking hebt: deze problemen zijn aan de orde van de dag.
De aanvraag van hulpmiddelen gaat grotendeels via gemeenten, de uitvoerders van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Ondanks afspraken om problemen met Wmo-hulpmiddelen aan te pakken, komen mensen met een beperking nog steeds onnodig veel obstakels tegen bij het aanvragen. Dit blijkt uit de jaarlijkse monitorrapportage van het College.
Ingewikkeld
De procedures zijn volgens het rapport erg ingewikkeld. Vaak voelen mensen met een beperking zich van het kastje naar de muur gestuurd. Hulpmiddelen kunnen vaak nog steeds niet meegenomen worden naar een andere gemeente. Zo wordt wel meer gebrek aan maatwerk ervaren. Hulpmiddelen worden geleverd vanuit de ‘standaard’ en niet persoonlijk afgestemd. Ook moeten mensen regelmatig opnieuw bewijzen dat ze een beperking hebben om hun hulpmiddel te behouden.
Verhuisconvenant
Het College wijst erop dat er de laatste jaren stappen zijn gezet om de toegang tot hulpmiddelen voor mensen met een beperking te verbeteren. Zo is het Actieplan Hulpmiddelen opgesteld. Dat heeft geleid tot een pakket aan voorstellen, convenanten en handreikingen. Denk aan het verhuisconvenant, een set afspraken over het meenemen van hulpmiddelen bij een verhuizing. De waakhond noemt het belangrijk dat al deze zaken ‘ook in de praktijk leiden tot een verbetering van de situatie. Dit moet de overheid goed monitoren.’
Onvoldoende
Als toezichthouder op de uitvoering van het VN-verdrag Handicap, vindt het College de toegang tot hulpmiddelen nog steeds onvoldoende. Het Rijk moet onder meer wetgeving aanpassen en onderzoeken of er één centraal punt kan komen waar mensen met een beperking terechtkunnen. Jacobine Geel, voorzitter: ‘De hulpvraag van mensen met een beperking moet altijd centraal staan. De processen moeten hier dan ook op ingesteld worden. Uiteindelijk moet het voor iedereen die een hulpmiddel nodig heeft een merkbare verbetering zijn.’
Aanbevelingen
Volgens het College heeft de overheid wel stappen gezet, maar moet ze nu doorpakken en wetgeving en beleid aanpassen. Een andere aanbeveling luidt: betrek de doelgroep bij het afsluiten van contracten met leveranciers. Verder moet de rijksoverheid zorgen dat de kosten niet te veel opstapelen voor mensen die zorg nodig hebben. En gemeenten moeten beter kijken of mensen de hulpmiddelen kunnen betalen.
Een mogelijke stap hierin is dat het het bekritiseerde abonnementstarief in de Wmo wordt herzien. Gemeenten hebben vorige week een voorstel ingediend om het tarief aan te passen.
Wanneer gaat het College voor de Rechten van de Mens de rechten van de mens onderzoeken in verband met alle corona-maatregelen?