Het aantal meldingen van personen met verward gedrag is flink gestegen. De beleidsaanpak van personen met verward gedrag moet leiden tot minder meldingen, maar dat is tot nu toe nog niet het geval. Ook worden de wachtlijsten voor beschermd wonen steeds langer. De transitie ‘Van beschermd wonen naar een beschermd thuis’ kan bijdragen aan een afname.
Dat antwoordt minister Helder van Volksgezondheid, Welzijn en Sport op Kamervragen over personen met verward gedrag en de wachtlijsten voor beschermd wonen. In haar Kamerbrief gaat ze in op vragen over het bericht over het recordaantal meldingen van personen met verward gedrag in 2023. De vragen zijn afkomstig van de Kamerleden Dobbe en Van Nispen (beiden SP).
Domeinoverstijgend
In haar antwoord gaat minister Helder allereerst in op een eventueel verband tussen de wachtlijsten binnen de geestelijke gezondheidszorg (ggz) en de toename van personen met verward gedrag die in aanraking komen met de politie , de zogeheten E33-meldingen.
‘De zorg voor en ondersteuning aan personen met verward en/of onbegrepen gedrag en het voorkomen dat zij onnodig opgepakt worden, hebben de aandacht van de minister van Justitie en Veiligheid en mijzelf. Het betreft een groep mensen met diverse problematiek,’ schrijft Helder. ‘Daarom is het van groot belang dat het veiligheids-, zorg-, én sociaal domein nauw samenwerken om te zorgen dat personen met verward en/of onbegrepen gedrag snel de juiste zorg en ondersteuning krijgen.’
Geen verband wachtlijsten en aantal meldingen
Een direct verband tussen de wachtlijsten en het gestegen aantal meldingen ziet ze echter niet, waarbij ze verwijst naar een onderzoek van het Trimbos-instituut. Helder: ‘Personen met verward en/of onbegrepen gedrag zijn dus niet zonder meer gelijk te stellen aan mensen met een psychiatrische aandoening. De diverse samenstelling van de groep betekent zoals gezegd dat álle domeinen van de zorg en de maatschappelijke ondersteuning een rol hebben te spelen bij dit vraagstuk, niet uitsluitend de ggz.’
Druk neemt toe
Verder zijn er volgens de minister aanwijzingen voor een toename van de sociale en financiële druk op potentieel kwetsbare burgers, die leiden tot meer verward en/of onbegrepen gedrag. En mede daardoor tot meer meldingen. Ook zijn er aanwijzingen voor toegenomen problematiek in wonen en zorg voor een kleine groep (zeer) kwetsbare burgers. ‘Hoewel geen sprake lijkt te zijn van een afgenomen tolerantie bij burgers, melden burgers overlast wel gemakkelijker bij de politie en hebben zij hogere verwachtingen dat instanties de ervaren problemen zullen oplossen,’ voegt Helder nog toe.
Tweeledige aanpak
Haar beleid omtrent de aanpak van personen met verward gedrag leidde nog niet tot een daling van het aantal meldingen van overlast door deze groep mensen, stellen de Kamerleden Dobbe en Van Nispen. Hierop zegt de minister dat haar aanpak tweeledig is en daar wel toe moet gaan leiden. ‘Enerzijds bestaat de aanpak uit het bieden van de juiste hulp aan deze personen. En er zo voor te zorgen dat zij niet onnodig in aanraking komen met justitie en politie. Daarnaast zetten we in op het opschalen van de levensloopaanpak, met als doel een domeinoverstijgend zorg- en ondersteuningsaanbod te organiseren voor personen die agressief en/of gevaarlijk gedrag kunnen vertonen.’
Hiertoe is onder meer extra geld beschikbaar gesteld en is bijvoorbeeld het dashboard beveiligde bedden en het Landelijk Coördinatiepunt Beveiligde Bedden (LCBB) ingericht.
‘Beschermd thuis’
Over de steun aan centrumgemeenten voor het terugdringen van de wachtlijsten voor beschermd wonen, zegt Helder het volgende: ‘Het onverwacht hoge beroep van cliënten uit de doelgroep voor beschermd wonen op de Wlz heeft tot flinke verschuivingen van het beroep op voorzieningen geleid.’ Hierdoor kunnen volgens de minister regionaal tekorten zijn ontstaan. ‘Tegelijkertijd zijn gemeenten bezig met de transitie ‘van beschermd wonen naar een beschermd thuis’. Zodat geleidelijk steeds meer mensen thuis of in een woonvorm in de eigen woonplaats kunnen worden ondersteund. Dat kan bijdragen aan de afname van de wachtlijsten voor beschermd wonen.’
Tekort aan passende woonvormen
Gemeenten worden daarbij onder meer ondersteund door het Transitieteam beschermd thuis en door het Ketenbureau i-sociaal domein, zo is te lezen in de Kamerbrief. Een belangrijke oorzaak van wachtlijsten voor beschermd wonen is het tekort aan passende woonvormen (met begeleiding). Hierdoor stokt ook de doorstroom van de maatschappelijke opvang naar beschermd wonen en beschermd thuis.
‘Binnen het programma Een thuis voor iedereen wordt gewerkt aan het realiseren van voldoende betaalbare woningen voor alle aandachtsgroepen. Met een evenwichtige verdeling over gemeenten en met de juiste zorg, ondersteuning en begeleiding,’ aldus Helder. Zij erkent dat dit, mede gezien het grote aantal aandachtsgroepen en de huidige situatie op de woningmarkt, wel een complexe opgave is.
Voorrang
Ook wijst de minister van Volksgezondheid op de Wet Versterking Regie op de Volkshuisvesting (Wvrv), die ervoor moet zorgen dat overheden meer kunnen sturen op hoeveel woningen er waar en voor wie worden gebouwd. Dit moet onder andere leiden tot meer betaalbare woningen. In dat kader wil ze regelen dat bepaalde aandachtsgroepen, waaronder mensen die uitstromen uit beschermd wonen, voorrang krijgen bij de toewijzing van woonruimte.
Geef een reactie