Opinie Conflict? Laat mensen het zelf oplossen!

De doe-democratie in ontwikkeling. Burenruzies komen overal voor. Voor de betrokken buren vervelend maar ook andere instanties worden er veelvuldig bij betrokken, zo ook de gemeente. Ze krijgt vaak vragen om handhaving en actie gericht tegen de buren met wie een conflict is.

BLOG

Neem de gemeente Weststellingwerf. Zij had te maken met een hoger aantal burenconflicten dan omliggende gemeenten. De aanpak van conflicten tussen buren werd daarom gekozen tot speerpunt in het veiligheidsbeleid. Samen met mediator Jacobien Kleve (Collectief4mediation) werd een plan van aanpak ontwikkeld om conflicten tussen buren te voorkomen en te verhelpen.

Buurtbemiddeling was geen optie omdat dit geen recht deed aan de gedachte van de sterk gevoelde eigen verantwoordelijkheid van de inwoners, een cultuurkenmerk van de gemeente. Ook wilde de gemeente iets met de geconstateerde handelingsverlegenheid die het conflictgedrag bepaalde.

Zij koos samen met het bestuur voor een nieuwe benadering: bied mensen handelingsrepertoire aan en laat ze  zelf starten om een oplossing te vinden! Zij zijn immers de enige die in staat zijn het conflict op te lossen.

Hoe doe je dat?

Als je mensen het zelf wilt laten doen, hoe moet je dat dan doen? Gemeente en mediator gingen te rade bij het sociaal team, waarin wijkpolitie, corporaties,  GGZ etc. elkaar structureel treffen om samen problemen in de gemeente aan te pakken. Wat zagen zij in hun dagelijkse praktijk? En zagen ze brood in het idee?

Er kwam veel boven tafel: de verschillende signalen die door de organisaties opgevangen werden; van kleine ergernissen over huisdieren en kinderen tot en met geweldsdelicten. De verschillende professies noemden hun mogelijkheden en beperkingen. De politie bijvoorbeeld heeft een andere taak dan een GGZ hulpverlener en is ook aan andere regels gebonden. De deelnemers aan tafel wilden graag hun goede samenwerking inzetten om samen experimenterend tot een gezamenlijke aanpak te komen. Voorop stond dat gewerkt zou worden aan een eenduidige handelwijze waarbij het op dezelfde wijze inschatten van het conflict en het aanreiken van sociale vaardigheden / een handelingsperspectief voor de burger het doel is. Bijvangst kan zijn om de tijd die burenruzies alle organisaties kosten te verlagen.

Goede buren

Met het sociaal team werd een eenvoudige manier ontwikkeld om op een adequate manier met ergernissen en beginnende conflicten om te gaan. Voor iedereen toepasbaar, zodat buren weer prettig naast elkaar kunnen wonen. Het leidde tot een folder, een online instructie-filmpje (https://youtu.be/GsacrdsLAaU) en onderlinge werkafspraken hoe om te gaan met signalen van beginnende burenruzies. Voor de netwerkpartners betekende het dat ze iets concreets in handen gekregen hadden om uit te reiken. “Vervelend dat u een probleem heeft met uw buren, zo zou u ermee om kunnen gaan”.  “Je laat heel duidelijk zien wat je verwacht en je laat zien hoe mensen het zelf kunnen aanpakken” , aldus een medewerker van de GGZ. De buren helpt het ook: ” Ik las dat ik beter niet boos naar de buren kon gaan maar beter op een later moment en dat ik beter niet al mijn ergernissen eruit kon gooien. Nu hebben we rustig besproken dat ik last had van hun radio. Ze zetten die nu niet meer zo hard en we groeten elkaar nog steeds. Ik ben blij dat ik het zo heb aangepakt. “

Een stap gezet

Daarmee waren we er nog niet. We hadden iets bedacht op beginnende conflicten, terwijl de signalen over alle soorten conflicten gaan. Ook over die welke nog niet zichtbaar of verder geëscaleerd zijn. Het bredere project conflicthantering kreeg een start. Met als vraag: Kunnen we voor alle signalen een draaiboek maken waarmee zowel de betrokken buren als de professionals  van het sociaal team uit de voeten kunnen?

Gaandeweg ontdekten we dat we drie sporen kunnen uitwerken:

1. Preventie. Bij dit spoor is uitgangspunt dat mensen die elkaar kennen, elkaar gemakkelijker adequaat kunnen aanspreken.
2. Diverse meldingen. Deze kunnen op conflicten in alle fasen betrekking hebben. Tijdens het eerste project Goede buren kregen we zicht op het veld van deze meldingen.
3. Gevaarlijke conflicten. Ver geëscaleerde conflicten zijn een bedreiging van de veiligheid van betrokkenen en hun sociale omgeving.

We beschouwden dit als keuzemoment: welke van de drie sporen kiezen we om eerst uit te werken? Het spoor van de diverse meldingen won het. Hierin zagen we de uitdaging om als verschillende organisaties hetzelfde signaal af te geven. Hierop zouden we als groep ons eigen repertoire kunnen vormen en daarbij goed monitoren wat wel en niet werkt. Om dit te kunnen doen, kwamen we tot het idee om een steunpunt in te richten.

Steunpunt
Doel van het steunpunt is om elke klager telefonische ondersteuning aan te bieden. Een luisterend oor. Aan de hand van een protocol vindt een verkenning plaats van het conflict en wordt er gezocht naar een manier Doel van het steunpunt is om elke klager telefonische ondersteuning aan te bieden. Een luisterend oor. Aan de hand van een protocol vindt een verkenning plaats van het conflict en wordt er gezocht naar een manier van aanpakken die past bij de melder. Waar dat kan volgt uit het gesprek een mogelijke aanpak die de melder zelf kan toepassen. Zo gaan mensen het zelf doen. Want ook als je jezelf niet beschouwt als deel van het probleem, kun je vaak wel deel van de oplossing zijn. Je hoeft geen goede vrienden te worden. Maar hoe wordt het weer leefbaar?

We staan nu voor de taak deze pilot in te richten. Een kleine enthousiaste werkgroep is gevormd, gesteund door de grotere kring van netwerkpartners en stuurgroep. Vanaf september 2015 gaan we er een jaar mee aan de gang. We zijn heel benieuwd hoe het gaat lopen en welke vragen we tegenkomen. Of het ons lukt om mensen te empoweren zelf aan de slag te gaan. Zodat we kunnen blijven zeggen:

“Voor prettig naast elkaar wonen ben je zelf verantwoordelijk”.

Lees ook: Waar worden burgers blij van? en Ergernis en waardering hierin onze top-10 ergernissen

Tagged With: handhaving, mediation, Weststellingwerf Filed Under: Blog, Handhaving, Sociaal