De informatiepositie van gemeenten bij de terugkeer van zware gewelds- en zedendelinquenten is ‘niet optimaal’, concludeert de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OVV). De tekortkomingen zijn het gevolg van onder meer fouten en strikte toepassing van privacyregels.
Het meldingssysteem faalde bij het proefverlof van Michael P., die werd veroordeeld voor het verkrachten en vermoorden van Anne Faber in 2017. Die zaak vormde de aanleiding voor het OVV-onderzoek, waar onder meer burgemeester Koos Janssen van Zeist om had gevraagd.
Blunder justitie
Door ‘een administratieve fout bij justitie’ was de plaatsing en het daaraan gekoppelde verlof van P. in de forensische instelling Den Dolder niet doorgegeven aan de gemeente Zeist. In 2011 was de delinquent veroordeeld voor een dubbele verkrachting. Begin 2017 werd hij overgeplaatst naar Den Dolder. Die overdracht gaat dusdanig mis dat zelfs bij de kliniek ‘buiten beeld blijft’ waarvoor P. is veroordeeld.
Het verlof komt bovendien te snel en verloopt niet volgens de regels. De gemeente krijgt niet de zogenoemde BIJ-melding binnen het stelsel van ‘Bestuurlijke Informatievoorziening Justitiabelen‘. Aangesloten gemeenten (84 procent van het totaal) horen een signaal te krijgen ‘als een delinquent geplaatst wordt in een kliniek binnen de gemeente, daar op verlof gaat of in terugkeert’.
Veel inspanning
De melding is bedoeld om het risico te kunnen inschatten op verstoring van de openbare orde of maatschappelijke onrust. ‘Het onderzoek toont aan dat de informatiepositie van gemeenten bij de terugkeer van zware gewelds- en zedendelinquenten beter kan. Het kost gemeenten veel inspanning om goede informatie over risico’s te verzamelen en er zijn belemmeringen in het uitwisselen van persoonsgegevens,’ aldus de OVV. Meldingen komen in de praktijk ook vaak te laat volgens gemeenten.
De OVV doet de aanbeveling om de informatiepositie van gemeenten te versterken door de BIJ-regeling aan te passen en de uitvoering te verbeteren. Ook schrijft de onderzoeksraad: ‘Zorg voor een wettelijke basis voor gegevensuitwisseling tussen gemeenten, justitiële instellingen, forensische instellingen en andere relevante partijen, zodanig dat gemeenten de risico’s bij resocialisatie van delinquenten beter kunnen beheersen.’
De beperking als gevolg van de privacyregels is al langer een punt van aandacht. De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) heeft in een rondetafelgesprek met de Tweede Kamer eind 2017 ‘nog eens het belang van deze informatie-uitwisseling onderstreept en de suggestie gedaan om de Wet Gegevensverwerking Samenwerkingsverbanden hiervoor te benutten. Deze wet is momenteel nog in voorbereiding.’ De VNG ondersteunt de aanbevelingen van het onderzoek.
‘Pijnlijk beeld’
Het ministerie van Justitie en Veiligheid belooft in reactie beterschap. ‘Het informeren van gemeenten over uitplaatsing en vrijheden van gedetineerden die wegens ernstige gewelds- en zedenmisdrijven zijn veroordeeld, wordt verbeterd,’ aldus een verklaring. ‘Deze conclusies zijn glashelder en schetsen een pijnlijk beeld,’ voegt minister Dekker voor Rechtsbescherming toe. ‘Ik zal er alles aan doen om de samenleving zo goed mogelijk te beschermen en lessen te trekken uit gemaakte fouten.’
Geef een reactie