De regioburgemeesters riepen een dag voor Prinsjesdag op tot een structureel ondermijningsfonds, maar uit de plannen van het ministerie van Justitie en Veiligheid blijkt dat dit er voorlopig niet komt. Het blijft bij het eenmalige fonds van 100 miljoen euro en structureel 10 miljoen euro per jaar.
De boodschap op Prinsjesdag over ondermijning was nagenoeg dezelfde als vorig jaar: ‘Ondermijnende criminaliteit bedreigt onze samenleving en vraagt om meer urgentie en een stevigere aanpak van de overheid. In 2020 wordt de aanpak van ondermijning met een focus op drugshandel en criminele geldstromen verder versterkt. Een pakket aan anti-ondermijningswetgeving staat in de steigers,’ aldus het ministerie.
‘Voor de aanpak van ondermijning is structureel 10 miljoen euro en een ondermijningsfonds van 100 miljoen beschikbaar. Deze middelen worden gespreid ingezet. Het structurele bedrag van 10 miljoen euro wordt besteed aan de versterking van de intelligence- en analysecapaciteit in RIEC/LIEC-verband en voor aanvullende capaciteit om de regionale, integrale aanpak van ondermijning in operationele zin te versterken.’
Dringende oproep
Dit was allemaal al bekend en het betekent dat er voorlopig geen structureel ondermijningsfonds komt. De regioburgemeesters riepen hier samen met het Openbaar Ministerie (OM) een dag voor Prinsjesdag nog ‘met diepgevoelde urgentie’ toe op in een brief aan de Tweede Kamer. De burgemeesters en het OM zijn van mening dat het eenmalige ondermijningsfonds een ‘stimulans heeft gegeven aan de aanpak’. Maar een structureel fonds, of een andere wijze van structurele financiering, is nodig ‘om samen drugscriminaliteit en ondermijning een halt te toe te roepen’.
Debat
De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) deelt dit standpunt en kaartte het al meerdere malen aan bij de landelijke politici. Samen met de regioburgemeester gaf de vereniging begin deze maand input voor het debat over drugsproblematiek. Het lokale bestuur pleitte opnieuw voor het oprichten van een structureel ondermijningsfonds, dat mede gevoed wordt uit afgepakt crimineel vermogen. Dat leverde steun op van vijf Kamerleden, onder wie Henk Krol en en Lilian Helder.
Capaciteit
Ook op het gebied van ‘ondermijningswetgeving’ zijn geen nieuwe concrete maatregelen bekend gemaakt dan eerder al genoemd. De regioburgemeesters vroegen in de eerder genoemde brief te kijken naar regelgeving die kan helpen bij het terugdringen van ondermijning en, opnieuw, om betere mogelijkheden om gegevens te delen. Daarnaast willen ze meer experimenteerruimte in het uitwisselen van relevante informatie tussen overheden en (semipublieke) overheidsinstanties, zoals woningbouwcorporaties. Ook vragen ze extra capaciteit om verdachte financiële transacties te onderzoeken en om meer handhavings- en opsporingscapaciteit bij de politie.
‘Follow the money’
In een interview op Prinsjesdag zegt minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid: ‘Ondermijning is absolute topprioriteit. De strijd tegen ondermijnende criminaliteit en de daarmee samenhangende drugsindustrie is aan het intensiveren. We hebben een paar belangrijke dingen voor elkaar. We maken flinke vooruitgang met het ondermijningsfonds en er zijn nieuwe wetten ingevoerd of ze zijn in de maak. Dan gaat het van maatregelen tegen witwassen tot extra inzet op opsporing en verboden op de productie van grondstoffen voor drugs. We moeten voluit blijven investeren in het achterhalen en verstoren van criminele geldstromen: follow the money!’
Krachtige woorden, maar zonder extra geld in de begroting dus. Alleen op het gebied van politiecapaciteit is er in 2020 en 2021 per jaar 9,5 miljoen extra vrijgemaakt voor ‘Recherchecapaciteit en bestrijding ondermijning bij de Nationale Politie’. Dit naast de structurele uitbreiding van de politie die door het kabinet vorig jaar is ingezet. Maar: ‘Genoemde intensiveringen en versterkingen in de begroting zijn merendeel uitwerkingen van bekende zaken uit het regeerakkoord en/of voorjaarsnota of voortzetting van bestaand beleid waar geen extra geld tegenover staat,’ aldus de regioburgemeesters in een reactie op de begroting.
Algemene beschouwingen
Premier Rutte zei op de tweede dag van de Algemene Politieke Beschouwingen na Prinsjesdag dat het kabinet al structureel geld heeft uitgetrokken, de eerder genoemde 10 miljoen. ‘Wij hebben ook weer plannen gemaakt om 30 miljoen te steken in het verbeteren van het ontnemen van crimineel vermogen, een heel specifiek probleem. Er is een heel pakket aan ondermijningswetgeving ingevoerd dat nu zijn werk moet gaan doen.’ Naar aanleiding van het debat dat momenteel gevoerd wordt over het probleem en de voorstellen die uit de Kamer zijn gekomen, wil het kabinet wel kijken of ‘we richting 2020 incidenteel en structureel – het zal in eerste instantie incidenteel zijn – extra geld kunnen uittrekken, boven op wat we allemaal al doen, om de knelpunten op te lossen. Dat zal minister Grapperhaus van Justitie doen, samen met minister Ollongren van Binnenlandse Zaken,’ zegt Rutte.
Investeren in veiligheid
Vandaag werd bekend dat Amsterdam volgend jaar 7 miljoen euro extra uittrekt voor het tegengaan van ondermijning en radicalisering, en bodycams voor handhavers. Daarnaast gaat 6 miljoen euro extra naar meer handhavers op straat, blijkt uit de begroting 2020. ‘Misdaad, radicalisering en drugshandel creëren een illegale economie en dragen bij aan een samenleving waarin het recht van de sterkste geldt,’ schrijven burgemeester en wethouders. ‘Omdat Amsterdammers zich veilig moeten voelen, investeert het college extra in veiligheid.’
Geef een reactie