In Amstelveen en Diemen is een tool van TNO getest die spookbewoning beter, gemakkelijker en sneller opspoort. De eerste resultaten zijn veelbelovend. Ook andere gemeenten kunnen het instrument binnenkort inzetten.
Woningen staan soms langer leeg dan gemiddeld, bijvoorbeeld omdat ze al een tijd te koop staan of langdurig worden verbouwd. Zo’n leegstaande woning wordt soms ook gebruikt voor criminele doeleinden. Dat kan variëren van de opslag van wapens tot de productie en handel in harddrugs of hennep, illegale prostitutie, opslag van zwart geld of mensenhandel.
Vroege signalering
Om spookbewoning tegen te gaan, ontwikkelde TNO een tool. Gemeenten Amstelveen en Diemen hebben die onlangs getest met behulp van een eenmalige subsidie van de provincie Noord-Holland.
De tool helpt gemeenten op basis van verschillende indicatoren in beeld te brengen welke woningen leegstaan en mogelijk oneerbaar worden gebruikt. Hiermee kunnen gemeenten gerichter controleren, criminele activiteiten eerder signaleren en zo hun gemeentelijke weerbaarheid versterken. De woningen kunnen vervolgens weer worden gebruikt waarvoor ze zijn bedoeld.
Langer dan zes maanden leeg
In de pilotperiode zijn er in Amstelveen woningen bezocht die volgens de Basis Registratie Personen (BRP) langer dan zes maanden leegstonden. De leegstaande huizen die vervolgens interessant waren om te bezoeken kwamen naar boven op basis van de nieuwe tool. De tool selecteert bijvoorbeeld op woningen die langer dan zes maanden op Funda te koop staan en op (hoog) stroomgebruik. Deze criteria kunnen in de toekomst nog worden uitgebreid. Verschillende van de bezochte woningen op de lijst bleken na een bezoek inderdaad te worden bewoond, zonder dat de bewoners er ingeschreven stonden. Er was dus sprake van spookbewoning.
Volgens de coördinator Ondermijning bij de afdeling Openbare, Orde en Veiligheid (OVV) van de gemeente Amstelveen kan een gemeente de tool zien als een adressenbak, waarbij de criteria zorgen voor een voorselectie van de juiste adressen. De pakkans wordt zo hoger. De tool wordt ook steeds slimmer, zo blijkt uit de pilot in Amstelveen. Het algoritme blijkt op basis van de ervaringen steeds beter de criteria te bepalen.
Tijdbesparend en gerichter
De tool helpt om op basis van gerichte informatie de meest relevante woningen te bezoeken. Daarnaast zorgt de tool er voor dat de gemeente niet meer afhankelijk is van handmatige checks in de BRP of meldingen van inwoners. Het scheelt veel werk en zorgt voor een meer doelrichte selectie.
Verder draagt snel en beter signaleren bij aan de aanpak van criminele activiteiten in woningen. Vooral voor kleinere gemeenten is zo’n tool handig om criminele activiteiten het hoofd te bieden. Zij kampen immers vaak met een beperkte uitvoeringscapaciteit. Bovendien wil je als gemeente woningen die zonder legitieme reden leegstaan, weer kunnen inzetten in de huidige tijd van krapte op de woningmarkt. Gemeente Amstelveen vindt de tool dan ook een aanrader voor andere gemeenten, omdat die helpt de de controlecapaciteit efficiënter in te zetten.
Ook beschikbaar voor andere gemeenten
De tool wordt binnenkort beschikbaar gesteld via de website van het Kennisplatform Ondermijning van het LIEC, het Landelijk Informatie- en Expertise Centrum. Gemeentemedewerkers kunnen eenvoudig een account aanvragen voor dit digitale platform en de tool en bijbehorende documentatie downloaden.
Waarom wordt deze tool niet geïntegreerd in het project Adressen op orde van BZK/RVIG??? Daar werken al veel gemeenten aan mee.
Voorkomt weer versplintering en dubbel werk.